|
|
آیین نامه حفاظتی
- بخش 1 -
2 -
3 -
4 -
5 -
6 |
|
|
|
|
|
تعاريف
ماده 1:
مولد بخار يا ديگ بخار به دستگاه يا محفظه بستهاي اطلاق مي‌شود كه در
آن بخار آب با فشار بيشتر از فشار هواي خارج توليد مي‌گردد.
مولد بخار با فشار قوي يا متوسط به آن نوع از مولدهاي بخار اطلاق مي‌شود
كه در آن حداعلاي فشار موثر مجاز بيش از يك كيلو گرم بر سانتيمتر مربع
(پانزده پاوند بر اينچ مربع) باشد.
مولدهاي بخار با فشار ضعيف منحصراً به آن قسم از مولدهاي بخار اطلاق
مي‌شود كه فشار موثر مجاز آن از يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع (پانزده
پاوند بر اينچ مربع) تجاوز ننمايد.
ديگهاي آبگرم به آن نوع از دستگاه‌هاي گرم كننده آب اطلاق مي‌گردد
كه فشار موثر داخلي آن از 10 كيلو گرم بر سانتيمتر مربع (150 پاوند بر
اينچ مربع) تجاوز نكند و يا در صورت فشار بيشتر درجه حرارت آن از 120
درجه سانتيگراد (250 درجه فارنهايت) بيشتر نباشد در هر حال نبايد در آن
بخار آب توليد شود.
مقصود از فشار موثر داخلي يك دستگاه تحت فشار اضافه فشار داخل آن نسبت
به هواي خارج مي‌باشد.
واحدهاي اندازه گيري فشار در مولدهاي بخار و ديگهاي آبگرم عبارتند از
آتمسفر (كيلوگرم بر سانتيمتر مربع) - پاوند بر اينچ مربع - بار و نيوتن بر
ميلي متر مربع.
فصل اول - اصول كلي
1. چگونگي ساختمان
ماده 2: مولد بخار و لوازم مربوطه بايد طوري طرح و ساخته شود كه اولا
براي كار مورد نظر مناسب باشد و ثانياً داراي مقاومت كافي در مقابل
فشارهاي داخلي كه تحت آن قرار خواهد گرفت باشد.
ماده 3: علاوه بر مولد بخار،لوازم و اتصالات مربوطه نيز بايد از مصالح
مناسب ومرغوب و بدون عيب و با وزن و ضخامت كافي برطبق مشخصات فني و
استانداردهاي شناخته شده و معتبر ساخته شده باشد.
2. لوحه شناسايي
ماده 4: هر مولد بخار بايد داراي لوحه فلزي نصب شده شامل اطلاعات زير
باشد:
الف - نام موسسه سازنده.
ب - شماره رديف موسسه سازنده.
ج - سالي كه ساخته شده است.
د - حداكثر فشار موثر مجاز.
هـ - فشار آزمايش هيدرواستاتيك.
و - استانداردي كه ديگ آبگرم يا مولد بخار براساس آن ساخته شده است.
ز - نوع سوخت
ماده 5: لوحه شناسايي بايد در جلوي ديگ و يا در محلي كه به سهولت
قابل رويت باشد نصب گردد و علاوه بر اين مشخصات مندرج در لوحه شناسايي
بايد در محل مناسب ديگري نظير اطراف دريچه آدم‌رو حك گردد.
3. مدارك ومشخصات مولد بخار
ماده 6: هر مولد بخار بايد داراي گواهينامه اي كه شامل كليه مدارك و
مشخصات فني كه از طرف سازنده بكار رفته و همچنين محاسبات فني و ابعاد
و اطلاعاتي كه با لوحه شناسايي تطبيق نمايد باشد.
ماده 7: گواهينامه مذكور در ماده 6 بايد شامل كليه آزمايش‌هاي (مخرب و
غير مخرب) كه در حين ساختمان مولد بخار روي مصالح و خود آن بعمل آمده
است باشد.
ماده 8: گواهينامه مذكور بايد درتمام مدت در كارخانه نگهداري و در صورت
مطالبه بازرسان كار ارائه گردد.
4. بازرسي
ماده 9: مولد بخار بايد از داخل و خارج به وسيله بازرسان بصير كه از
طرف مقام صلاحيتدار اجازه داشته باشند به ترتيب زير بازرسي گردد.
الف - درحين ساخت.
ب - بعد از نصب و قبل از آنكه به كارانداخته شود.
ج - پس از هر نوع تعمير اساسي يا تجديد ساختمان و قبل از راه اندازي
مجدد.
د - منظماً در فواصل كمتر از 12 ماه.
ماده10: هرموقع كه ازطرف مقامصلاحيتدار دستوربازرسيداخليمولد بخار صادر
شود مالك يا بهرهبردار موظف است براي موعد تعيينشده دستگاه را تخليه،
سرد، باز و شستشو نمايد.
ماده 11: در مورد مولدهاي بخار با اجاق داخلي لازم است براي تسهيل عمل
بازرسي قطعات شبكه و همچنين مقداري از آجرهاي نسوز دور دهانه و قطعات
ديگري كه مزاحم بازرسي مورد نظر باشد برداشته شود.
ماده 12: براي آزمايش آبسرد (هيدرواستاتيك) فشار آزمايش نبايد از يك
برابر و نيم حداكثر فشار موثر مجاز مولد بخارا تجاوز نمايد و اين آزمايش
طبق ترتيباتي كه از طرف مقام صلاحيتدار داده مي‌شود بايد صورت گيرد.
علاوه بر آزمايش هيدرواستاتيك لازمست قسمت‌هايي كه درآنها قطعات تقويتي
جوشكاري شده و در آزمايش فوق معايب آنها معمولا ظاهر نمي‌گردد از طريق
سوراخهايي كه به اين منظور در قطعات تقويتي تعبيه گرديده آزمايش لازم
به عمل آيد.
ماده 13: براي آزمايش هيدرواستاتيك لازمست سوپاپ‌هاي اطمينان برداشته
شود و محل آنها به وسيله در پوش با مقاومت كافي مسدود گردد.
ماده 14: پس از آزمايش آب سرد طبق ماده 12 بايد مجدداً سوپاپ‌هاي
اطمينان را سوار نموده دستگاه را بافشار عادي مربوطه براي مطمئن شدن از
صحت كار سوپاپ‌هاي اطمينان آزمايش نمود.
ماده 15: چنانچه در اثر بازرسي معلوم گردد كه بكار انداختن دستگاه
اطمينان بخش نيست و يا آنكه دستگاه مجهز به لوازم حفاظتي كامل نبوده
و يا اين لوازم به نحو صحيح تنظيم و ترتيب داده نشده تا زماني كه
نقائص فوق الذكر مرتفع نگردد به كار انداختن دستگاه ممنوع خواهد بود.
ماده 16: در صورتي كه در ضمن بازرسي معايب و فرسودگي‌هايي مشاهده گردد
كه احتمال انفجار دستگاه برود لازمست فشار مجاز دستگاه را به حد كافي
تقليل دهند تا از امكان خطر احتمالي جلوگيري شود و اين تقليل فشار بايد
با رعايت مدت كاركرد وميزان فرسودگي دستگاه تعيين گردد.
ماده 17: نكاتي كه در حين بازرسي بايد رعايت شوند عبارتند از:
الف - امتداد شعله بايد در محور كوره قرار گيرد.
ب- دستگاه‌هاي تنظيمكننده سطح‌آب در وضعيت پايين و بالا بايدبهنحو
مطلوب عملنمايد.
ج - حصول اطمينان از احتراق كامل.
د - حصول اطمينان از صحت كار كليه سيستمهاي خود كار.
هـ - انجام ساير آزمايش‌هاي ضروري.
ماده 18: ولتاژ چراغهاي الكتريكي دوره گرد يا ابزارهاي برقي دستي كه
براي بازرسي يا تعميرات مولد بخار به كار برده مي‌شود نبايد از 24 ولت
تجاوز كند (به استثناي دستگاه جوشكاري الكتريكي).
فصل دوم - مولدهاي بخار با فشار متوسط وقوي
1- مركز توليد بخار (ديگ خانه)
ماده 19: مركز توليد بخار با فشار قوي و متوسط لازم است در محل
جداگانه‌اي به فاصله لااقل سه متر از بناهاي ديگر بوده و با مصالح غير
قابل اشتعال ساخته شده باشد. محل مذكور و نحوه نصب مولد بخار بايد قبلا
به تاييد مقام صلاحيتدار رسيده باشد.
ماده 20: بالا و اطراف مولد بخار لازمست دور از مواد سوختني بوده و
هيچگونه استفادهاي براي گذاردن و انباركردن اشياء از آن محل به عمل
نيايد.
ماده 21: چنانچه در مجاورت مركز توليد بخار محلي باشد كه در آن مواد
قابل انفجار و يا سريع الاشتعال به هر نحوي وجود داشته و يا توليد شود
لازم است ديوار حد فاصل دو قسمت كامل و مقاوم و بدون هرگونه منفذ و
معبر و بريدگي باشد.
ماده 22: در ديگ خانه و همچنين در محل‌هاي زيرآب خاكستردان و معابر
لوله‌هاي بخار تحت فشار و هر محل ديگري كه خطر محصور شدن كارگران هنگام
انفجار دستگاه در بين باشد لازمست لااقل دوراه خروج بدون هرگونه مانع
وجود داشته باشد.
ماده 23: براي دسترسي مطمئن و راحت به شيرها و ستون‌هاي آب نما و
وسايل تنظيم ساير متعلقات مولد بخار لازمست سكوها - راهروها و پلكانهايي
ساخته شده باشد كه از فلز يا مصالح غيرقابل اشتعال‌بوده و خطر
لغزيدن‌كارگران درآنها وجود نداشته‌باشند.
ماده 24: سكوهاي راهرو كه در بالا و يا كنار يك دسته مولد بخار ساخته
شده باشد لازمست داراي لااقل دو پلكان باشد كه حتي الامكان از يكديگر
دور باشند.
ماده 25: ديگ خانه بايد به قدر كافي وسيع و مرتفع باشد و براي سهولت
نصب و عمل شيرها و وسايل اطمينان و منضمات مربوطه لازمست سقف آن
لااقل 15 سانتي متر از بالاي مرتفعترين شير و منضمات آن بلندتر و نيز
80/1 متر از كف مرتفع ترين سكوهاي راهرو بالاتر باشد.
ماده 26: چاله كانال معبر لوله‌ها و محل خاكستر و غيره لازمست پوشيده يا
به‌وسيله پاگير كوتاه و نرده‌هاي فلزي محكم با ارتفاع مناسب محصور شود.
ماده 27: پيريزي و پايه سازي و قطعات تكيه گاه مولدهاي بخار بايد
طوري محاسبه و ساخته شده باشند كه اولا در مقابل فشار حاصل از حداكثر
وزن دستگاه هنگام آزمايش‌هاي آب سرد و همچنين كشش و فشارهاي مربوط به
انبساط و انقباض‌هاي حرارتي مقاومت نمايد. ثانيا طوري به يكديگر مرتبط و
متصل شده باشند كه وزن
نسبي آنها محفوظ بماند. ضمناً براي ديگهاي افقي با طول زياد استفاده از
غلطك در زير پايه‌هاي يكي از دوسر ديگ جهت سهولت عمل انبساط و انقباض
و جلوگيري از تغيير حالت ضروري است.
ماده 28: چنانچه مولد بخار روي پايه و تكيه‌گاه‌هاي فولادي سوار شده
باشند پايه‌ها و تكيه‌گاهها بايد طوري ترتيب داده و يا عايق شوند كه
گرماي كوره نتواند مقاومت آنها را تقليل دهد.
ماده 29: طرز نصب لوله‌هاي مولد بخار بايد طوري باشد كه با پيش‌بيني
نمودن غلافها و بستهاي فراخ عمل انقباض و انبساط لوله‌ها به آساني
صورت گيرد.
ماده 30: پايه‌هاي مولدهاي بخار ايستاده مي‌بايستي به وسيله قطعات
فولادي به زمين مهار شده باشند.
ماده 31: بدنه آبگير مولدهاي بخار لازمست لااقل 30 سانتي متر بازمين
فاصله داشته و زير آن قابل بازديد باشد.
2- دريچههاي بازديد و انفجار
ماده 32: كليه مولدهاي بخار و متعلقات آنها مي‌بايستي بر حسب مورد مجهز
به دريچههاي آدم‌رو - دست رويا هرگونه دريچههاي بازرسي ديگر براي
آزمايش و نظافت باشند (به استثناي بعضي انواع مخصوصي كه احتياج به
چنين دريچه‌هايي ندارند.)
ماده 33: دريچههاي آدم رو لازمست داراي وسعت كافي و لااقل به
اندازه‌هاي زير باشد اقطار 30 و 40 سانتي متر براي دريچههاي بيضي شكل و
قطر 40 سانتي متر براي دريچههاي دايره‌اي شكل.
ماده 34: دريچههاي دست رو بايد داراي ابعاد كافي براي دخول يكدست
بوده و لااقل به اقطار 90 ميليمتر و 70 ميليمتر باشد.
ماده 35: درب آتشخانه‌هاي كه به‌وسيله دست تغذيه مي‌شوند و كوچكترين
بعد اجاق آنها 60 سانتيمتر يا بيشتر است بايد داراي شكل مناسب و اندازه
كافي جهت ريختن سوخت و عمليات مربوطه بوده و ابعاد آن كمتر از
اندازه‌هاي زير نباشد: 30 سانتيمتر
در 40 سانتيمتر براي دريچههاي بيضي شكل و مستطيل و 40 سانتي متر قطر
براي دريچههاي مدور.
ماده 36: دريچههاي بازديد و آتشدان درمولدهاي بخار كه در ارتفاع كمتر از
دو متر از كف ديگ خانه يا از سطح كار نصب شده و معمولا در موقع روشن
بودن مولد از آنها استفاده مي‌شود لازم است از خارج به داخل باز شود.
ماده 37: آتشخانه مولدهاي بخار با سوخت مايع پودر ذغال و يا گاز لازم
است داراي يك يا چند دريچه انفجار در بالاترين نقطه فضاي احتراق باشد و
چنانچه دريچه در ارتفاع كمتر از 2 متر از كف يا سطح كار قرار گرفته باشد
لازم است جلو آن حائل‌هاي سپرمانند براي حفاظت كارگران نصب نمايند. |
|
|
|
|
