» کنترل ضربه قوچ:
یک راه جلوگیری از این پدیده نصب یک سه راهی به جای زانو در محل اتصال لوله قائم به شیر،
و تعبیه یک قطعه
لوله عمودی به ارتفاع 60 سانتی متر در ادامه لوله انشعاب قائم است که در بالای آن یک درپوش قرار می گیرد. در این صورت هوا در این قطعه لوله
جمع می شود و تشکیل یک بالشتک هوایی را می دهد که سبب می شود با بسته شدن شیر ضربه آن گرفته شود و مانع ایجاد پدیده ضربه قوچ می شود.
روش دیگر استفاده از محفظه های قابل شارژ هوا بر روی خطوط لوله آب سرد و گرم است که در شکل
ب مشاهده می شود.
در این روش پس از مدتی چون به تدریج هوا در آب حل می شود و لوله محتوی هوا را آب می گیرد، هر چند یک بار می توان شیر فلکه پایین را بست و درپوش یا شیر کوچک بالای لوله مخصوص را باز کرده
و آب را از طریق شیر برداشت زیر محفظه، خالی کرد. آنگاه با بستن شیر بالای محفظه و باز کردن شیر فلکه پایین مجددا سیستم را راه اندازی نمود. شکل ج یک ضربه گیر مخصوص را نشان می دهد.
علاوه بر موارد ذکر شده برای جلوگیری از ایجاد ضربه قوچ باید مخازن یا لوله ها را از پایین پر کرد تا هوا امکان فرار از بالای آن ها را داشته باشد.
همچنین بهتر است از شیر قطع و وصل سریع نظیر شیر ربع گرد(توپی و سماوری) و شیر برقی در سیستم لوله کشی استفاده نشود.
ساده ترین توصیه این است که شیرها به آرامی بسته شوند.
|
|
» نقش منبع انبساط در کنترل ضربه قوچ:
شاید خیلی ها فکر می کنند که وجود منبع انبساط
در سیستم تاسیسات از ضربه قوچ جلوگیری می کند اما
در حقیقت چنین چیزی کاملا صحیح نمی باشد. افزایش
فشار در سیستم درست در شیر یا پس از بسته شدن شیر
در برگشت جریان اتفاق می افتد و همه چیز را در
مسیر خود تحت شعاع قرار می دهد پیش از آن که به
منبع انبساط برسد. علاوه بر این ها بر اساس
استاندارد ASSE1010 بدنه منابع انبساط خود نیز در
اثر ضربه قوچ دچار تنش می شود و تمام تولیدکنندگان
دنیا نیز منابع انبساط خود را در برابر ضربه قوچ
ضمانت نمی کنند. مکان نصب ضربه گیرها در سیستم
لوله کشی ضربه گیر ها در صورت امکان به شیر اصلی
نزدیک باشند. سازندگان توصیه کرده اند که فاصله 6
فوتی با دریچه خطوط گرم و سرد داشته باشند. هر چه
ضربه گیرها دورتر باشند اثر کمتری از خود نشان
خواهند داد.
» ضرورت ضربه گیر در لوله های پلاستیکی:
هر جایی که ضربه قوچ وجود داشته باشد باید بدون در نظر گرفتن
جنس لوله کنترل شود. ممکن است درست باشد که لوله های پلاستیکی به اندازه مسی سر و صدای جریان را منتقل نمی کنند اما انرژی چکش آب همچنان وجود دارد. زمانی که شیر
بسته می شود تمام انرژی سیال به لوله و اتصالات منتقل می شود و آن ها فشار زیادی را تحمل می کنند تا آن را جذب کنند. در سرعت های بالا مانند سیستم های آب پاش
در عرض چند روز پس از نصب ترک خوردگی در لوله ها بر اثر ضربه قوچ دیده می شود. در سرعت های پایین تر نیز با گذشت زمان اثرات خود را روی لوله بر جای می گذارد.