|
|
آیین نامه حفاظتی
- بخش 1 -
2 -
3 -
4 -
5 -
6 |
|
|
|
|
|
|
3- سوپاپ‌هاي اطمينان
ماده 38: هر مولد بخار بايد لااقل مجهز به يك سوپاپ اطمينان با رعايت
شرايط زير باشد.
الف - روي بدنه آن نصب شود.
ب - مستقيما و بلاواسطه به ديگ مربوط باشد.
ج - مابين آن و مولد بخار و همچنين پس از آن تا دهانه خروج بخار
هيچگونه مانع و شير ديگري قرار نگيرد.
ماده 39: سوپاپ يا سوپاپ‌هاي اطمينان بايد جمعا بتوانند مقدار بخار اضافي
را در حداكثر بار به راحتي تخليه نمايند.
ماده 40: جنس نشيمن و صفحه سوپاپ‌هاي اطمينان بايد از مواد مناسبي كه
در مقابل خوردگي و زنگ زدگي مقامت دارند ساخته شده و نشيمن مزبور طوري
به بدنه سوپاپ محكم شده باشد كه كنده شدن آن ممكن نباشد.
ماده 41: سوپاپ‌هاي اطمينان بايد بارعايت شرايط زير ساخته و نگهداري
شوند:
الف - خرابي بعضي از قطعات مانع خروج آزاد كامل بخار اضافي از سوپاپ
نگردد.
ب - در اثر عمل سوپاپ هيچگونه ضربه اي كه مزاحم براي خود سوپاپ يا
مولد باشد ايجاد نگردد.
ج - صفحه سوپاپ روي نشيمن بچرخد.
ماده 42: سوپاپ‌هاي اطمينان بايد:
الف - به طور روان و بدون ضربه كار كند.
ب - پلمپ گرديده يا بطريقي حفاظت شود كه اشخاص غير مجاز نتوانند آنرا از
تنظيم خارج نمايند.
ج - مجهز به وسايل لازم براي برداشتن آن در مواقع آزمايش مولد باشد.
ماده 43: دهانه‌هاي تخليه بخار سوپاپ‌هاي اطمينان و يا منتهي اليه لوله
تخليه آنها بايد به ارتفاع كافي و بالاتر از محل كار كارگران قرار داده
شده باشد به طوري كه ارتفاع آنها از كف زمين يا سكو كمتر از سه متر
نباشد.
ماده 44: چنانچه براي تخليه بخار لوله اي به قسمت خروجي سوپاپ‌هاي
اطمينان متصل شود بايد:
الف- سطح مقطع داخلي لوله كمتر ازسطح مقطع دهانه خروجي سوپاپ‌هاي
اطمينان نباشد.
ب - داراي مجراي فاضلاب باز به منظور تخليه آزاد بخارهاي تقطير شده و
جلوگيري از جمع شدن آب بروي سوپاپ اطمينان باشد.
ماده 45: وقتي كه خفه كن روي سوپاپ‌هاي اطمينان به كاربرده شده
لازمست:
الف - داراي مقطع خروجي كافي باشد تا فشار مخالفي كه ايجاد مي‌كند
مزاحم عمل صحيح سوپاپ اطمينان نگردد.
ب - طوري ساخته شود كه معبر بخار در نتيجه رسوبات حاصله تنگ نشود.
ج - صداي خروج بخار به سهولت بگوش متصدي ديگ برسد.
ماده 46: بخار داغ كن (سوپر هيترهايي) كه مجزا از مولد بخار نصب شده
باشند لازم است مجهز به يك يا چند سوپاپ اطمينان نزديك دهانه خروجي
بخار باشند چنانچه بخار داغ كن بلافاصله متصل به لوله رابطي (كلكتور)
بوده و جريان دائم بخار در آن برقرار باشد ممكن است سوپاپ‌هاي اطمينان
را در هر نقطه از كلكتور قرار دهند.
ماده 47: چنانچه مولد بخار داراي پيش گرم كن آب (اكونومايزر) باشد
لازمست اين قسمت نيز مجهز به يك سوپاپ اطمينان طبق شرايط (مواد 39 و
40 باشد)
4. شيرهاي قطع جريان بخار
ماده 48: در مسير هر لوله انشعاب بخار از مولد بخار بايد شيرهاي سد كننده
بخار وجود داشته باشد كه حتي المقدور در دسترس نصب شده باشد (به
استثناي انشعابات دريچه اطمينان و بخار خشك كن).
ماده 49: شيرهاي سد كننده اصلي مولد بخار بايد مجهز به وسايل فرمان
سريع و مناسب طبق شرايط زير باشد:
ميله شيرهاي مذكور بايد به ميزان كافي طويل باشند به نحوي كه بتوان
از داخل ديگخانه و يا خارج آن شير را وسايل مكانيكي (چرخ دنده و زنجير)
بازو بسته نمود و در صورتي كه بازكردن و بستن شيرهاي فوق الذكر از خارج
و از فاصله دور فرمان داده شود (تله كماند) بايد يك وسيله دستي نيز به
اين منظور در محل محفوظ پيش‌بيني شود تا در موقع از كار افتادن دستگاه
تله كماند مورد استفاده قرار گيرد.
ماده 50: موقعي كه دو يا چند مولد بخار به يك لوله اصلي متصل باشند
بايد روي لوله انشعاب اصلي مولد بخاري كه دريچه آدم رو دارد و شير سد
كننده قابل قفل كردن كه بين آنها يك قطره‌گير نصب شده وجود داشته باشد
لوله فاضلاب قطره گير بايد داراي مقطع كافي بوده و جريان آب در آن
آزادانه انجام گرفته و قابل رويت باشد.
ماده 51: در هر مورد كه بعد از شير سد كننده خطر تقطير بخار وجود داشته
باشد بايد يك قطره گير با لوله فاضلاب مناسب نصب گردد.
5. لوله‌هاي منبع آب پركن مولدهاي بخار
ماده 52: قطر لوله‌هاي اتصال مولدهاي بخار به منبع آب پركن‌هاي مربوطه
نبايد از 25 ميليمتر (يكاينچ) كمتر باشد و لازمست مسير آن حتي المقدور
كوتاه و مستقيم گرفتهشود.
ماده 53: در مولدهاي بخار افقي لوله دار با برگشت شعله لازمست
لوله‌هايي كه بخار را از مولد به بالاي منبع آب پركن مي‌برد از روي
استوانه ديگ و يا از بالاي صفحه‌هاي جلو و عقب استوانه گرفته شود و
لوله اي كه آب را از منبع آب پركن به مولد مي‌رساند لااقل پانزده
سانتي متر پايين تر از محور استوانه وارد مولد شود.
ماده 54: در مولدهاي بخار با اجاق داخلي ورود آب بايد در نقطه اي كه
لااقل 15 سانتيمتر زير پايين ترين سطح آب يا نزديك آن باشد به عمل آيد
و در هر حال بيش از 45 سانتيمتر بالاتر از سقف آتش خانه باشد.
ماده 55: در هر جا كه خم يا زانويي در لوله‌هاي آب رسان وجود داشته
باشد لازمست براي سهولت تنظيف و گرفتن جرم آب به جاي زانو چهارراه يا
سه راه به كاربرده شود.
ماده 56: منبع‌هاي آب پر كن لازمست مجهز به يك شير زير آب (تخليه) كه
با لوله به محل مناسبي منتهي مي‌شود باشد.
ماده 57: روي لوله‌هاي اتصال ما بين مولد بخار و منبع آب پركن هيچگونه
انشعابي به غير از آنچه ذيلا گفته مي‌شود مجاز نيست. تنظيم كننده بخار -
تنظيم كننده تغذيه آب - زير آب فشار سنج و وسائلي كه مانع فرار فوق
العاده آب يا بخار شود.
6. فشار سنج
ماده58: هرمولد بخار لازمست مجهز بهيك فشارسنج بخار بوده و در محلي نصب
شودكه:
الف - محفوظ از لرزش باشد.
ب - وضع آن به راحتي قابل تنظيم باشد.
ج - قرائت آن از محلي كه معمولا متصدي دستگاه در مقابل يا در پهلوي
مولد مي‌ايستد آسان و بدون مانع باشد.
ماده 59: اتصال فشار سنجهاي بخار بايد به قسمت بخار مولد يا لوله اتصال
بخار به منبع آب پركن به‌وسيله يك سيفون به مشخصات ذيل به عمل آيد:
الف - قطر كافي به طوري كه لوله فشار سنج هميشه مملو از آب باشد.
ب - جداكردن آن از دستگاه ميسر نباشد مگر:
1 - به وسيله يك شير سماوري دسته داري كه دسته آن در موقع باز بودن
شير به موازات لوله رابط قرار گيرد.
2 - در مورد مولدهاي بخار با فشار 35 كيلوگرم بر سانتي متر مربع يا بيشتر
به وسيله يك شير فلكه اي كشويي يا سوپاپي.
ماده 60: صفحه مدرج فشار سنج بايد داراي مشخصات زير باشد:
الف - اندازه صفحه و حروف و علامات به طوري باشد كه تقسيمات ارقام و
عقربه به راحتي لااقل از فاصله چهار متري براي شخصي كه ديد طبيعي
دارد قابل تشخيص باشد.
ب - لااقل براي فشار معادل يك برابر و نيم و بلكه دو برابر فشار مجاز
مولد بخار ساخته و مدرج شده باشد و صفحه مربوطه طوري نصب گردد كه
عقربه در موقع كار عادي در وضع قائم قرار گيرد.
ج - حداكثر فشار مجاز به رنگ قرمز روي صفحه مدرج نشان داده شود.
ماده 61: كليه فشار سنجهايي كه در مركز يا ديگ خانه نصب مي‌شوند از يك
نوع و داراي صفحات متحدالشكل باشند.
ماده 62: هر مولد بخار بايد داراي محل انشعاب مخصوص جهت يك فشار سنج
آزمايشي با شير قطع كننده باشد به دين منظور:
روي مولد بخار يك شير سه راه گذاشته مي‌شود كه روي يك انشعاب آن فشار
سنج اصلي وروي انشعاب ديگر شير قطع كننده براي نصب فشار سنج آزمايشي
قرار داده مي‌شود.
7. وسايل آب نما
ماده 63: هر مولد بخار بايد داراي يك يا ترجيحاً دو آب نما باشد و در اين
آب نماها مراتب و شرايط زير رعايت شود:
الف - طوري قرار گيرد و يا با وسائلي مجهز شود كه به سهولت توسط متصدي
مربوطه قابل رويت باشد.
ب - در بالا و پايين داراي شير زود بند باشد كه به سهولت بتوان در صورت
شكستن شيشه آن را از روي زمين بست. ج - مستقيماً به بدنه مولد بخار
توسط لوله‌هايي كه قطر داخلي آنها كمتر از 12 ميليمتر (نيم اينچ) نباشد
متصل گردد.
د - مجهز به شير تخليه بوده و فاضلاب آن در محلي بدون خطر هدايت شود.
هـ - مجهز به شيشه مسلح يا حفاظ مناسب ديگري باشد تا كارگران را در
صورت شكستن شيشه و پرتاب ذرات آن و يا خروج آب و بخار داغ حفظ نمايد.
بدون اين كه موجب اشكال خواندن و ديدن سطح آب گردد.
ز - لازمست حد مجاز سطوح پايين و بالاي آب توسط علامت‌هايي روي لوله
آب‌نما مشخص گردد.
ماده 64: آب نماها بايد طوري نصب و مستقر گردد كه چنانچه سطح آب در
پايين ترين نقطه قابل رويت برسد هنوز آب به ميزان كافي در ديگ براي
جلوگيري از خطرات احتمالي وجود داشته باشد.
8. شيرهاي كنترل سطح آب
ماده 65:
الف - مولد بخار بايد لااقل مجهز به سه شير كنترل سطح آب باشد و اين
شيرها در همان ارتفاع حد فاصل قسمت تحتاني و فوقاني شيشه آب نماها نصب
شده باشند.
ب - وقتي كه مولد بخار مجهز به دو آب نما با اتصالات مستقل بوده و
فاصله افقي آنها از يكديگر كمتر از هفتاد سانتيمتر نباشد در اين صورت نصب
شيرهاي كنترل سطح آب اختياري خواهد بود.
ج - شيرهاي كنترل سطح آب براي مولدهايي كه مجهز به سيستم كنترل خود
كار سطح آب مي‌باشند و همچنين مولدهاي كوچك و كمتر از 120 ليتر حجم
لزومي ندارد ولي اين قبيل مولدها بايد مجهز به يك شير آزمايشي در پايين
ترين سطح مجاز آب باشند به طوريكه هر وقت باز كنند آب از آن جاري شود.
د - مولدهاي بخار نوع لكوموتيو كه بيشتر از 90 سانتيمتر قطر نداشته باشد و
همچنين براي مولدهاي بخار ازنوع اجاق داخلي و لوله عبور دود افقي كه
سطح حرارتي آنها از 5 مترمربع متجاوز نباشد فقط دو شير كنترل سطح آب
لازمست.
ماده 66: شيرهاي كنترل سطح آب كه بالاتر از سطح زمين و يا محل كار و
دورتر از دسترس واقع شده اند بايد مجهز به وسايل زير باشند:
الف - دسته يا زنجيري كه بطور دائم به آنها متصل بوده و بتوان شيرها
را از پايين باز و بسته نمود.
ب- وسايلمتناسب براي حفاظتكاركرد درمقابل ريزشآب يا بخار در حين
بازكردن آنها.
9. فشنگ فوزيبل
ماده 67: فشنگهاي فوزيبل مولد بخار كه به عنوان وسيله اضافي براي
اعلام خطر كم شدن سطح آب به كار مي‌رود بايد در فواصلي كه از 12 ماه
تجاوز نكند تعويض گردد و پوسته فشنگ نبايد مجدداً مورد استفاده قرار گيرد.
ماده 68: در مولدهايي كه فشار آنها از 5/17 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع
زيادتر باشد نبايد فشنگ فوزيبل به كار برد.
ماده 69: فشنگهاي فوزيبل در مولدهاي بخار كه با آتش كوره عمل مي‌كند
بايد در بالاترين نقطه كوره كه در معرض حرارت مستقيم باشند نصب گردند.
ماده70: درصورتي كه در مولدهاي بخار فشنگ فوزيبلي به‌كار رود كه با بخار
عمل مي‌كند بايد اين فشنگ در همان سطحي قرار گيرد كه معمولاً فشنگ
فوزيبل آتشي نصب مي‌شود.
10. سيستم كنترل خود كار سطح آب
ماده 71: مولدهايي كه بعد از تصويب اين آيين‌نامه ساخته و نصب مي‌شوند
بايد مجهز به دو دستگاه سيستم خود كار (الكتريكي يا الكترونيكي) كنترل
سطح آب باشد به طوريكه بتوانند مراحل زير را كنترل نمايند:
الف - روشن كردن پمپ تغذيه جهت تامين كمبود آب و خاموش كردن آن بعد
از تامين آب لازم.
ب - در صورتي كه پمپ تغذيه آب روشن نشده و سطح آب مولد از حد مجاز
پايين تر برود سوخت مشعل قطع گردد.
ج - چنانچه پس از قطع سوخت باز هم پمپ عمل ننمايد منجر به قطع و
خاموش نمودن كل سيستم مشعل گردد.
11. زير آب يا لوله‌هاي تخليه مولدهاي بخار
ماده 72: هر مولد بخار بايد حداقل مجهز به يك لوله تخليه يا زير آب باشد
كه به پايين ترين سطح آب ديگ مربوطه بوده وروي آن يك شير نصب شود
تا به‌وسيله آن بتوان تمام آب ديگ را خارج نمود.
ماده 73: در صورتي كه چند مولد بخار در يك محل نصب شده باشند و لوله‌هاي
تخليه آنها به يك‌مجراي مشترك متصل‌باشد هريك از لوله‌هاي تخليه ديگها
بايد مجهز باشدبه:
دو شير كه به آهستگي باز شود.
با يك شير آهسته و يك شير تند باز شود.
يا يك شير تخليه كه توسط كليد مخصوص بازو بسته شود و اين كليد يگانه
كليد تمام شيرهاي تخليه مولدها بوده تا فقط موقعي كه شير بسته باشد
بتوان كليد را برداشت.
ماده 74: شيرهاي زيرين لوله‌هاي تخليه در مولد بخار بايد از هر گونه
مانع يا حفره‌هايي كه امكان جمع شدن رسوبات را دارد و مانع جريان گردد
عاري باشد.
ماده 75: وقتي كه لوله‌هاي تخليه مولدهاي بخار در معرض حرارت مستقيم
كوره قرار گيرد بايد آنها را به وسيله مواد نسوز طوري عايق نمود كه در
ضمن به آساني قابل بازرسي باشد.
ماده 76: محل ريزش آب لوله‌هاي تخليه مولدهاي بخار بايد طوري انتخاب
گردد كه خطري براي كارگران نداشته باشد و همچنين لوله‌هاي تخليه نبايد
به فاضلاب مستراح و روشويي‌ها مربوط گردد مگر آنكه قبلاً از مخازن تخليه
مولد بخار عبور داده شود.
ماده 77: در صورتي كه مخازن تخليه براي مولدهاي بخار به كار رود اين
مخزن بايد داراي وسايل زير باشد:
الف - لوله‌هاي هواكش كه شير يا سوپاپي نداشته و سطح مقطع آن طوري
باشد كه از زياد شدن فشار در مخزن جلوگيري نمايد.
ب - مخزن طوري نصب گردد كه كليه قسمتهاي آنرا بتوان به سهولت بازرسي
كرد.
|
|
|
|
|
